Szkoła Podstawowa im. J. Pawlikowskiego w Rozprzy

Patron naszej szkoły

Józef Herman Pawlikowski urodzony prawdopodobnie 19 marca 1767r. był synem kowala z Rozprzy, wywodzącego się ze zubożałej szlachty. Studiował prawo w Szkole Głównej Koronnej w Krakowie, gdzie należał do Związku Filantropów. Działacz jakobińskiej lewicy, adwokat, deputowany do Sejmu Wielkiego. W 1793 roku był członkiem sprzysiężenia, przygotowującego wybuch powstania kościuszkowskiego. Po upadku insurekcji kościuszkowskiej wyemigrował do Belgii, a następnie do Francji. W Paryżu był sekretarzem Tadeusza Kościuszki. Wyraził poglądy Naczelnika w broszurze „Czy Polacy mogą się wybić na niepodległość" (wydanej w 1800), w której nakłaniał do walki o niepodległość licząc wyłącznie na własne siły. Późniejsze wydania tej broszury miały ogromny wpływ na rozwój ruchu partyzanckiego w XIX wieku. 22 sierpnia 1795 podpisał akt zawiązania Deputacji Polskiej.

W okresie Królestwa Polskiego przebywał w Warszawie, później w Krakowie i Poznaniu. Właśnie w tym ostatnim mieście wstąpił w 1821 roku do Narodowego Towarzystwa Patriotycznego. W roku 1826 został aresztowany przez Prusaków i wydany Rosjanom, którzy osadzili go w więzieniu w Warszawie, gdzie wkrótce zmarł.

Dzieła:

  • O poddanych polskich, 1788
  • Myśli polityczne dla Polski, 1789
  • Czy Polacy mogą się wybić na niepodległość, 1800
  • O prawach kryminalnych, 1818